ျမန္မာေရြးေကာက္ပြဲ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တဖုိ႔ အာဆီယံ တုိက္တြန္း

Originally appeared in VOA

July 19, 2010

အခုက်င္းပေနတဲ့ အာဆီယံ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအသင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးမ်ား အစည္းအေ၀းအတြင္း လာမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရြးေကာက္ပဲြကို လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္ဖို႔ တြန္းအားေပး ေျပာဆိုမႈေတြ ရိွေနပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အျပဳသေဘာေဆာင္ ခ်ဥ္းကပ္ဆက္ဆံမယ္ ဆိုတဲ့ အာဆီယံရဲ႕ မူသေဘာအတိုင္း တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ေဖ်ာင္းဖ် ေျပာဆိုဖြယ္ ရိွတယ္လို႔လည္း ေလ့လာသူေတြက ခန္႔မွန္းပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိ ကိုသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

အခု ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံ ဟႏြိဳင္းၿမိဳ႕မွာ က်င္းပေနတဲ့ အာဆီယံ အစည္းအေ၀းအတြင္း ေဒသအတြင္းက ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ျမန္မာအေရး ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးဖြယ္ ရိွပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယား ႏ်ဴကလီးယားကိစၥနဲ႔ ေတာင္ကိုရီးယားသေဘၤာ ႏွစ္ျမဳပ္ခံရတဲ့အေပၚ အာဆီယံေတြ သေဘာထား ထြက္လာစရာ ရိွသလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီႏွစ္ျပဳလုပ္မယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း အာဆီယံရဲ႕ တညီတည္း အသံကိုလည္း ညိႇႏိႈင္းဖြယ္ ရိွတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ လက္ရိွ အာဆီယံ အလွည့္က်ဥကၠ႒ ျဖစ္ေနတဲ့ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဖန္ယာကင္း (Phan Gia Khiem) ကေတာ့ ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ လြတ္လပ္မွ်တၿပီး အားလံုးပါ၀င္ႏိုင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ျဖစ္လာဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။”

ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံက အခုလို အျပဳသေဘာ ေျပာခဲ့ေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ မတိုင္ခင္ အခုရိွေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနအရ ဒါဟာ လြတ္လပ္မွ်တမႈ ရိွတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ အေနာက္ႏိုင္ငံႀကီးေတြကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရကို ေ၀ဖန္ေနတာေတြ ရိွပါတယ္။ အာဆီယံ အသင္းထဲက ႏိုင္ငံေတြ အၾကားမွာကို ျမန္မာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မတူညီတဲ့ သေဘာထား အမ်ဳိးမ်ဳိး ရိွေနတာေၾကာင့္ အာဆီယံအတြင္းမွာ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ သေဘာထား ညိႇရမယ့္ အေျခအေန ရိွတယ္လို႔ NCUB ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသားေကာင္စီ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ဦးေမာင္ေမာင္က ေျပာပါတယ္။

“ဖိလစ္ပိုင္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးက ၿပီးခဲ့တဲ့လပုိင္းက ေျပာထားတာ ရွိပါတယ္။ ဒီေရြးေကာက္က အတုအေယာင္ႀကီး ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာထားတယ္ဆုိေတာ့ Lead လုပ္တဲ့ ဗီယက္နမ္ အေနနဲ႔ ေျပာလုိက္ေပမဲ့ အာဆီယံ တခုလုံးက ဒီသေဘာထား မရွိဘူးဆုိတာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ နားလည္လုိ႔ ရပါတယ္။”

အခု ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးမွာ အလွည့္အေျပာင္းလုိ ျဖစ္ေနတဲ့ အခါၾကေတာ့ အာဆီယံက တေလွ်ာက္လုံး ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အျပဳသေဘာ ခ်ဥ္းကပ္မႈ၊ ခ်ဥ္းကပ္မႈနဲ႔ ေျပာေနတာ အခုအခ်ိန္မွာေရာ တကယ္ တခုခု ထိထိေရာက္ေရာက္ ဘာေျပာႏုိင္မယ္လုိ႔ ယူဆလဲခင္ဗ်။

“အခု က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ ဟုိးအရင္တုန္းက အာဆီယံ ၀င္ခါစမွာလည္း အာမခံခဲ့တယ္၊ ဒါေပမဲ့ ေျပာင္းလဲမႈ မလုပ္ခဲ့ဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ယုိးဒယားႏုိင္ငံက ေဒါက္တာ ဆူရင္ ပစ္ဆူ၀န္ (Dr. Surin Pitsuwan) တို႔ အာဆီယံ အတြင္းေရးမႉး ျဖစ္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ သူတုိ႔ ပုိၿပီးေတာ့ လက္ေတြ႕က်တဲ့ သေဘာထားေတြ ေျပာလာတယ္။ တုိးတုိးတိတ္တိတ္ ေျပာလာတာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ သိတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံဆုိေတာ့ အျပဳသေဘာေတာ့ ေျပာေနရမွာေပါ့။ စစ္ထျဖစ္လို႔ေတာ့ မရဘူးေပါ့။

“သုိ႔ေသာ္လည္း Politically မွာ သူတုိ႔ ေနာက္ကြယ္မွာ ေျပာေနတဲ့ ကိစၥေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒီ့အျပင္ နအဖက ႏ်ဴကလီးယားလုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ ကိစၥကို အာဆီယံ အစိုးရေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး လန္႔ၿပီး သတိထားေနတယ္ ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သတိထားမိတယ္။”

အခု ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အထူးသျဖင့္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြ အေမရိကန္တုိ႔၊ ၿဗိတိန္တို႔ကေတာ့ ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာထားတာ ရွိပါတယ္။ ဒီအေျခအေနအတုိင္းဆိုရင္ အမ်ားလက္ခံႏုိင္မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္၊ တရား၀င္မႈရွိမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ သူတုိ႔ ေျပာေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ အာဆီယံကေတာ့ အခုထက္ထိ မေျပာေသးဘူး။ အဲေတာ့ အခုအေျခအေနအတုိင္း သြားမယ့္ ရလဒ္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ေရာ အာဆီယံက ဘယ္လိုသေဘာထားမယ္လို႔ ယူဆပါသလဲ။

“အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြက ပိုသိပါတယ္။ ပြင့္လင္းမႈ ရွိသလား၊ အားလုံးကုိ တန္းတူရည္တူေပးၿပီး ႏုိင္ငံေရး စည္း႐ုံးခြင့္ ရွိသလားဆုိတဲ့ ကိစၥေတြမွာ၊ အခု ေအာက္ေျခမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေနအထားေပါ့၊ ႀကံ့ဖြံ႕ကေျပာင္းလာတဲ့ ပါတီက ဘယ္ေလာက္အထိ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ရွိသလဲ၊ လာၿပီး မွတ္ပုံတင္တဲ့ ပါတီေတြေတာင္ ဘာမွ လုပ္ခြင့္မရွိဘူးဆုိတဲ့ အေနအထားကိုေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြ အားလုံး သိေနၾကတယ္။ အေမရိကန္တုိ႔၊ အဂၤလန္တို႔လို အေ၀းႀကီးကေန အက်ယ္ႀကီး ေအာ္လို႔ မရေပမဲ့ အနီးကပ္ၿပီး ဖိအားေပးေနတယ္ ဆုိတာေတာ့ က်ေနာ္ ထပ္ၿပီး ေျပာခ်င္ပါတယ္။”

အခုလာမယ့္ ေသာၾကာေန႔က်ရင္ေတာ့ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတို႔ ပါ၀င္တဲ့ အာဆီယံေဒသ လံုၿခံဳေရး အစည္းအေ၀း (ARF) မွာလည္း ျမန္မာကိစၥကို ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြ ေဆြးေႏြးၾကမယ့္ အလားအလာ ရိွပါတယ္။ ARF ၿပီးရင္ ထုတ္ျပန္မယ့္ ပူးတဲြေၾကညာခ်က္ မူၾကမ္း ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံက ျပဳစုထားရာမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရရွည္တည္ၿငိမ္ေရးနဲ႔ အလားအလာ ေကာင္းေတြအတြက္ အခုလာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ လြတ္လပ္မွ်တၿပီး အားလံုးပါ၀င္ႏိုင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ထည့္သြင္းထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခု အာဆီယံ အစည္းအေ၀း ကာလအတြင္းမွာေတာ့ ျမန္မာ့အေရးကိစၥကို အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြဘက္က တစံုတရာေတာ့ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ဖိအားေပးၾကလိမ့္မယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။

View the original article