ျမန္မာ့အေရး အဆိုးအေကာင္း အာဆီယံအေပၚ သက္ေရာက္

Originally appeared in VOA

July 20, 2010

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳလုပ္မယ့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြကို လြတ္လပ္ၿပီး မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္ဖို႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံကို တိုက္တြန္းလိုက္ၾကပါတယ္။ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံမွာ က်င္းပေနတဲ့ အာဆီယံ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားအသင္း အစည္းအေ၀း အတြင္းမွာ အမ်ားက ယံုၾကည္လက္ခံတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြတခု ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေျပာဆိုခဲ့ၾကတာလို႔ ဟႏြိဳင္းၿမိဳ႕ကေန ဗီြအိုေအ သတင္းေထာက္ ဒန္နီယယ္ ရွာ့ဖ္ (Daniel Schearf) က သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။ ဒီသတင္းကို အေျခခံၿပီး အာဆီယံ အစည္းအေ၀းအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အေျခအေန ေဆြးေႏြးၾကတာေတြကို ကိုသားၫြန္႕ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံမွာ လက္ရိွ က်င္းပေနတဲ့ အာဆီယံ အစည္းအေ၀း အတြင္းမွာ အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်င္းပဖို႔ရိွတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတို႔ရဲ႕ စိုးရိမ္မႈေတြကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ အာဆီယံ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဆူရင္း ပစ္ဆူ၀မ္ (Surin Pitsuwan) ကေတာ့ လာမယ့္ ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပဲြဟာ အမ်ားလက္ခံ ယံုၾကည္ႏိုင္ဖို႔ အေျခအေနျဖစ္ဖို႔ လိုမယ္ ဆိုတာကို တနလၤာေန႔ ညပိုင္းမွာ လုပ္တဲ့ ညစာစားပဲြမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဦးဉာဏ္၀င္းကို သံတမန္ေတြက သတိေပး ေျပာခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ညကေတာ့ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ကို ၀ိုင္းၿပီး ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကိစၥကို အာဆီယံအေနနဲ႔ အလြန္တရာ စိုးရိမ္ပူပန္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အာဆီယံအေနနဲ႔ အလြန္ပဲ စိတ္၀င္တစား ရိွတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ျဖစ္ပ်က္သမွ် ဆိုးဆိုးေကာင္းေကာင္းဟာ အာဆီယံအေပၚ သက္ေရာက္မႈရိွတယ္ ဆိုတာကို ၀ိုင္းေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။”

ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ အာဆီယံဘက္က အကူအညီ ေပးလိုတယ္လို႔ အာဆီယံ တိုင္းျပည္ေတြက ကမ္းလွမ္းခဲ့ၾကတယ္လို႔ မစၥတာ ဆူရင္းက ေျပာပါတယ္။

“အာဆီယံအသင္း၀င္ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္ေစ၊ အာဆီယံအသင္း အေနနဲ႔ ျဖစ္ေစ အကူအညီ ေပးႏိုင္တာရိွရင္ ကူညီေပးသြားလိုပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပဲြကို အမ်ားက လက္ခံယံုၾကည္ဖို႔ ဆိုတာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္တင္ မဟုတ္ပါဘူး၊ အာဆီယံ အသင္းႀကီး အတြက္လည္း အေရးႀကီးပါတယ္။”

အခု ေရြးေကာက္ပဲြဟာ စစ္တပ္က အာဏာ ပိုခိုင္ၿမဲလာေအာင္ လုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြပဲဆိုၿပီး ေ၀ဖန္မႈေတြ ရိွပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီႏွစ္အတြင္းမွာ ေရြးေကာက္ပဲြ လုပ္မယ္လို႔ ဆိုထားေပမဲ့ ႏွစ္တ၀က္သာ ေက်ာ္တယ္၊ ေရြးေကာက္ပဲြရက္ ဘယ္ေတာ့လုပ္မလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ စစ္အစိုးရက မေၾကညာေသးပါဘူး။ အခု အာဆီယံ အစည္းအေ၀း အတြင္းမွာ အာဆီယံ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေရြးေကာက္ပဲြရက္ကို ေမးၾကပံုရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္အစိုးရဘက္က ယတိျပတ္ အေျဖမေပးခဲ့ဘူးလို႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မာတီ နာတာလီဂ၀ါ (Marty Natalegawa) က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာပါတယ္။

“ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ မွတ္ပံုတင္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ ၿပီးတာနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြရက္ကို ေၾကညာေပးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘယ္ေတာ့လုပ္မလဲ အတိအက် မသိရေသးပါဘူး။”

အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေတြ ညစာစားပဲြမွာေတာ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဉာဏ္၀င္းက ေရြးေကာက္ပဲြ အေျခအေနကို ရွင္းျပပါတယ္။ အခုလို စစ္အစိုးရ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ဖို႔ ျပင္ၾကတာကို စင္ကာပူ၀န္ႀကီး ေဂ်ာ့ဂ်္ယိုးက အေကာင္းျမင္ပါတယ္။

“ညစာစားပဲြမွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက အေတာ္ေလး ရွင္းျပပါတယ္။ သူကိုယ္တိုင္လည္း ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ဘာပဲေျပာေျပာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ အခုလို ယူနီေဖာင္းခြ်တ္ၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ အႏိုင္ရဖို႔အတြက္ လူထုရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကို လုပ္ေပးရမယ္၊ လူထုနဲ႔ ထိေတြ႕ရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ အမူအက်င့္ေတြ ေျပာင္းလာမွာပါ။ စီးပြားေရးကိုလည္း တျဖည္းျဖည္း တံခါးဖြင့္ေပးရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေရြးေကာက္ပဲြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ အေျပာင္းအလဲ တရပ္ပါပဲ။”

ဒီေရြးေကာက္ပဲြကို အာဆီယံက ေစာင့္ၾကည့္ေရး ကိစၥကိုလည္း ကမ္းလွမ္းခဲ့ၾကေတာ့ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဦးဉာဏ္၀င္းက ဒီကိစၥကို အထက္ကို ျပန္တင္ျပေပးပါ့မယ္လို႔ တုံ႔ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အာဆီယံဘက္က စိုးရိမ္တႀကီး ရိွတယ္လို႔ ေဖာ္ျပေပမဲ့ တဘက္မွာလည္း ဒီေရြးေကာက္ပဲြဟာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအတြက္ အလွည့္အေျပာင္း ျဖစ္မယ္လို႔ ယူဆမႈေတြလည္း ရိွပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အာဆီယံရဲ႕ ေနာက္ထပ္ စိုးရိမ္မႈ တခုကေတာ့ ႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္း ကိစၥပါ။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ ႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္းကို ေျမာက္ကိုရီးယားဘက္က အကူအညီ ေပးေနတယ္လို႔ စြပ္စဲြမႈေတြ ရိွထားတာေၾကာင့္ပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အစည္းအေ၀းအတြင္း ေျမာက္ကိုရီးယား အကူအညီနဲ႔ ျမန္မာဘက္က ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ အစီအစဥ္ လုပ္ေနသလား ဆိုတာကို ထိုင္းႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကဆစ္ ပီရြမ္း (Kasit Piromya) က ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးကေတာ့ အဲဒီ စြပ္စဲြခ်က္ကို ျငင္းခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္၊

View the original article